9.1 เรื่องที่ 1 แผนที่ - เข็มทิศ

                                              

                                                                   เรื่องที่ 1 แผนที่ - เข็มทิศ

 1.1 ความหมาย และความสำคัญของแผนที่  

       แผนที่ คือ สิ่งที่แสดงรายละเอียดของภูมิประเทศบนพื้นผิวโลกทั้งที่มีอยู่ตาม ธรรมชาติและที่มนุษย์สร้างขึ้น โดยจำลองไว้บนวัตถุพื้นราบด้วยมาตราส่วนใดมาตราส่วนหนึ่ง ซึ่งรายละเอียดเหล่านี้อาจแสดงด้วยเส้น สี และสัญลักษณ์ต่าง ๆ เช่น สีที่ใช้ในแผนที่ทาง ภูมิศาสตร์ ได้แก่  

สีน้ำเงินแก่  แสดงถึง ทะเล มหาสมุทรที่ลึกมาก 

สีฟ้าอ่อน    แสดงถึง  เขตน้ าตื้น หรือไหล่ทวีป
สีเขียว    แสดงถึง  ที่ราบระดับต่ำ 

สีเหลือง    แสดงถึง  ที่ราบระดับสูง 

สีแสด    แสดงถึง  ภูเขาที่สูงปานกลาง 

สีแดง    แสดงถึง   ภูเขาที่สูงมาก

สีน้ำตาล    แสดงถึง  ยอดเขาที่สูงมาก ๆ 

สีขาว    แสดงถึง  ยอดเขาที่สูงจนมีหิมะปกคลุม 

สีที่ใช้ในแผนที่ทั่วไปได้แก่  

สีดำ  ใช้แทน รายละเอียดที่เกิดจากแรงงานมนุษย์ ยกเว้น   ถนน  

สีแดง ใช้แทน รายละเอียดที่เป็นถนน  

สีน้ำเงิน ใช้แทน รายละเอียดที่เป็นน้ าหรือทางน้ า เช่น ทะเล     แม่น้ า   

สีเขียว ใช้แทน รายละเอียดที่เป็นป่าไม้ และบริเวณที่ทำการ    เพาะปลูก  

สีน้ าตาล ใช้แทน ลักษณะทรวดทรงความสูง 

ความสำคัญของแผนที่ 

1. ใช้เป็นเครื่องมือประกอบกิจกรรมการเดินทางไกลของลูกเสือ โดยแผนที่จะให้ ข้อมูลเบื้องต้นของพิกัดทิศทางและต าแหน่งของสถานที่ในการเดินทางในเบื้องต้นที่ชัดเจนขึ้น 

2. แผนที่จะช่วยให้เข้าใจถึงข้อมูลพื้นฐานของสภาพลักษณะภูมิประเทศเบื้องต้น ของสถานที่ในแต่ละแห่ง ช่วยให้สามารถวางแผนในการเดินทางได้อย่างเหมาะสม 

3. ความเข้าใจในชนิดของแผนที่ จะช่วยให้รู้จักที่จะเลือกใช้ประโยชน์จากแผนที่ ในแต่ละชนิดได้อย่างถูกต้องเหมาะสม ชนิดของแผนที่แผนที่โดยทั่วไป 

แบ่งออกเป็น 3 ชนิด  

                 1. แผนที่แบนราบ แสดงพื้นผิวโลก ความสูงต่ า ใช้แสดงต าแหน่ง ระยะทาง และเส้นทาง
                 2. แผนที่ภูมิประเทศ แสดงพื้นผิวโลกในทางราบ ไม่แสดงความสูงต่ า ละเอียด กว่าและใช้ประโยชน์ได้มากกว่าแผนที่แบนราบ 
                  3. แผนที่ภาพถ่าย ทำขึ้นจากภาพถ่ายทางอากาศ มีความละเอียดและความ ถูกต้องมากกว่าแผนที่ชนิดอื่นมาก สามารถมองเห็นสิ่งต่าง ๆ ตามธรรมชาติ และสิ่งที่มนุษย์ สร้างขึ้นอย่างชัดเจน 

                  นอกจากนี้ยังแบ่งชนิดของแผนที่ตามลักษณะการใช้งาน ตัวอย่าง เช่น -  แผนที่ทั่วไป เช่น แผนที่โลก แผนที่ประเทศต่าง ๆ -  แผนที่ทรวดทรงหรือแผนที่นูน แสดงความสูงต่ าของภูมิประเทศ -  แผนที่ทหาร เป็นแผนที่ยุทธศาสตร์ ยุทธวิธี -  แผนที่เดินอากาศ ใช้ส าหรับการบิน เพื่อบอกต าแหน่ง และทิศทางของเครื่องบิน -  แผนที่เดินเรือ  ใช้ในการเดินเรือ แสดงสันดอน ความลึก แนวปะการัง -  แผนที่ประวัติศาสตร์ แสดงอาณาเขตยุคและสมัยต่าง ๆ -  แผนที่การขนส่ง แสดงการคมนาคมทางบก ทางเรือ ทางอากาศ    ฯลฯ 


                   สัญลักษณ์ในแผนที่ สัญลักษณ์ (SYMBOL) เป็นเครื่องหมายที่ใช้แทนรายละเอียดต่าง ๆ ที่ปรากฏ อยู่บนพื้นผิวโลก ฉะนั้น เมื่ออ่านแผนที่จึงควรตรวจดูเครื่องหมายแผนที่ก่อนเสมอ ทั้งนี้เพื่อจะ ป้องกันมิให้ตีความหมายสัญลักษณ์ต่าง ๆ ผิดพลาดได้ ในแผนที่ชุด L 7017 จะแสดงสัญลักษณ์ 3 ประเภท

                  แผนที่สังเขปของลูกเสือ “แผนที่สังเขป” คือ แผนที่หรือรูปภาพแผนที่ หรือเส้นทางในการเดินทางแสดง รายละเอียดต่าง ๆ ตามความต้องการ แผนที่สังเขปนี้จะให้ความละเอียดถูกต้องพอประมาณ เท่านั้น แผนที่สังเขปของลูกเสือ จะแสดงลักษณะภูมิประเทศที่เด่นชัดที่อยู่บริเวณ ใกล้เคียงกับเส้นทาง สิ่งจ าเป็นในการท าแผนที่สังเขป คือ ต้องใช้เข็มทิศเป็น และรู้ระยะก้าวของตน โดยทั่วไปคนปกติจะมีความยาว 1 ก้าวเท่ากับ 75 เซนติเมตร เดินได้นาทีละ 116 ก้าว เดินได้ ชั่วโมงละ 4 กิโลเมตรโดยประมาณ 1.2 ความหมาย และความส าคัญของเข็มทิศ ความหมายของเข็มทิศ เข็มทิศ คือ เครื่องมือส าหรับใช้หาทิศทางหรือบอกทิศทางในแผนที่ ความส าคัญของเข็มทิศ  เข็มทิศ มีความส าคัญในการบอกทิศที่ส าคัญทั้ง 4 ทิศ คือ ทิศเหนือ ทิศใต้ ทิศตะวันออก และทิศตะวันตก หรืออาจจะบอกรายละเอียดเป็น 8 ทิศ 16 ทิศ หรือ 32 ทิศ ก็ได้ ในกรณีการเดินทางไกลของลูกเสือ เข็มทิศเป็นอุปกรณ์ที่ส าคัญในการบอกทิศทางไปสู่ จุดหมายปลายทาง หากกรณีหลงป่าหรือหลงทาง ลูกเสือสามารถแจ้งพิกัดให้ผู้ช่วยเหลือได้